En holl gêrioù bras eo an dud pinvidik a zo deuet mat.

Bale war droad dre straedoù kêr.
Treuziñ ur c’harter turk, ur c’harter ledan en e straedoù un niver a diez e stad fall pe falloc’h, tiez o deus miret o c’hoantiz, o c’hened, uvel pe lorc’hus. Straedoù plijus, sioul ha buhezek tro ha tro, plant lakaet da greskiñ e pep lec’h o krimpat ouzh ar mogerioù, gwez, roz-malv. Bep an amzer ur straed ledanoc’h, ul liorzh foran, a franka an diarsell.
Div durkez kozh a sell ouzh an dud a dremen, azezet war bep a gador. Marvailhañ a reont, a-zivout an dremenidi, a-zivout an amzer o vont a-unan gant an heol war e ziskar. Ur stroll turked yaouank zo azezet war bazennoù a gas d’un trepas. Strolloù merc’hed a dremen, lod gant ur mouchouer war o fenn, lod gant ur bragoù berr eus ar berrañ. Maouezed yaouank a vount babigoù en o c’harrigoù. Stalioù bihan e-leizh ez eus a bep tu da straedoù ‘zo, bara, kig, legumaj, frouezh, pize, kebab, evajoù a bep seurt, kafedioù, ficherion vlev, ur stroll dentourion, marc’hadourion dilhadoù kozh. Un nebeut Europiz ha morianed a vez gwelet.
Sant Jos eo.

E Brusel e teuz poblañs Sant-Jos-ten-Node e-barzh poblañs ar c’humunioù all hag an douristed d’ober ur morad a dud marellet ha dizanv.

Mesket tre eo adeiladouriezh ar c’humunioù a ampar Brusel. Tiez brikez uhel war bevar solieradur ur gambr nemetken, alies gant un talbenn flandrezat, tiez tufev solieradurioù uheloc’h ha ledanoc’h, adeiladoù arnevez beton ha gwer a sav uhel tre oc’h adskediñ ar savadurioù kozh en o zalbenn, hensavadurioù meur kinklet hag alaouret, palezioù…
Alies tre e verzher a greiz pep tra ur savadur uhel e korn ur straed he ziez bihan, pe en ur bignat gant ur straed war grap un dorgenn, pe a-dreñv un ti eus dibenn ar grennamzer.
Stankoù Ixelles zo e kreiz kêr, tro-dro dezho savadurioù kaer ha straedoù bihan a sko warno o pignat e-touez an tiez o mogerioù brikez.
En ur gumun all e kaver straedoùigoù o ziez stardet hag uhel liorzhoù don en a-dreñv, liorzhoù porzh evit gwir, pe liorzhoù puñs, liorzhoù kuzh. Straed Verbist a ziskenn eus Schaerbeek da Sant Jos eus tiez ledan ha cheuc’h, bepred stardet hag uhel, betek ur c’harter strishoc’h an tiez hogen sammet a stalioù bihan chouket, ennañ ur boblañs turkianed, indianed, moroked, morianed…

Kompez ha plijus eo an tolpad adeiladoù-se. Hañvalout a ra bezañ frouezh dargouezhioù, ha koulskoude eo kaer, heneuz. Kendiviz a hañval bezañ etre ar savadurioù, ar c’harterioù. Betek e kreiz touristel Brusel, Brusel ar gumun, e kaver savadurioù dirapar, ha betek er c’harterioù poblekañ e kaver savadurioù cheuc’h dalc’het e ratre.
Er c’harterioù a hañval dirapar ar savadurioù ha paour ar boblañs e vez klevet plijadur an dud deuet aze eus pell da glask bevañ gwelloc’h o zammig buhez.
N’eo ket bepred kempenn ar straedoù e kumunioù Brusel-Kêrbenn, hogen petra vern.

Pa vo bet pellaet dislavaroù hon bed neurozek ha pellaet riskloù an torzhellegezh hag an davantegezh e vo kaer da vat seurt bed liesfurm, pa na vo mui dibab ur vuhez uvel devoudet gant pouez ar rediezhoù hag an dispriz hogen gant ar blijadur da dañva ouzh ur bed ken kaer ha pinvidik.

Bezañ brezhoneger e Brusel a vefe moarvat ur blanedenn eürus ha pinvidikoc’h eget bezañ brezhoneger e Breizh. Ha ne oa ket dibab Sant Jos ?

Pavioù marc’h e pri bresk. A-vec’h un taolig a netra hag ez afent da get, steuziet ar fiñv, al lusk, ar stumm, an nerzh, ar gened.
Oberenn verrbad e dalc’h evezh an hini en deus he degemeret da brof. Kened pep eilenn, pep bann heol, pep bannig aer a c’hwezh war ouel ar prenestr a-dreñv.

Pell bras eo eus an delwenn veurventek, sonn ha klet war e donennadoù arem, savet tidek da flastrañ dindan he skeud remziadoù ha remziadoù e-pad kantvedoù ha kantvedoù. Seurt delwenn na dalv nemet dre bouez an arem teuzet d’he fardañ, pouez an dolzenn varmor kizellet d’ he sevel.
Lonket eo bet ganti labour tenn ha resis ar vicherourion o deus he savet hep na vefe dalc’het o anvioù.
Ne vo marilhet nemet anv an den meur derc’hennet en danvez, ne vo dalc’het nemet anv ar mestr oberenn a renas al labour e servij e vistri.
An Aotrou Arzour a rene war e labourerion, a fouze ar merc’hed koantañ da c’hopr d’e ijin arzour hag a zistroe davit e bried, mamm e vugale, e hanter diegezh, e c’houdor, e varilh bourc’hiz mat.
Mont a rae war glask d’ ar beurbadelezh, d’ an enorioù, da anaoudegezh e vistri, greantiourion, politikerion, dasparzherion un arc’hant frouezh d’ o laeroñsioù.

Petra a dalvez seurt delwennoù azeulet c’hoazh gant an dud a oar diouzh an arz anzavet. Arz ?
Pe dalvoudegezh d’an arz anzavet nemet hini nevid an arz ?
Muioc’h a arz ez eus en ur ger berrbad distaget gant un ispisour e kumun Sant Jos.

Baleadennoù war droad dre straedoù ar c’humunioù a ampar Brusel, tolpad dic’hortoz adeiladurioù tremenet ha da zont.
Karterioù cheuc’h, karterioù turk o stalioù diniver, karterioù istorel, hogen e pep lec’h ar meskaj dismantroù, savadurioù kozh kaer bras, savadurioù beton ha gwer. Ur boked dedennus, plijus da ergerzhout, souezhadennoù ha kempouez.
Un c’hant pemont yezh komzet bennak, peadra d’ ar re a gomz o rannyezh nederlandek pe o rannyezh gallek da vezañ uvel.
Pinvidigezh ha paourentez.
Komzoù entanet ur breser a veul blizidigezh ha digoradur spered an Amerikaned, o veskañ emichañs gant an arc’hant a zegasont dezhañ, prest da grougañ ouzh ar groaz ar re a gav trenk e gueuze.
An dud, ar c’hafe, ar bier, bepred ken mat, war-bouez an diskar a ren ingal ar gevredigezh veveziñ war barregezhioù mab den da sevel ur bed a gened.
Pezh a chom avat zo mat ha dellezek da vezañ kaset pelloc’h ha pelloc’h.

Ha mar befe eus ur barzh, ned afe ket ouzh ar bed. Mont a rafe gant ar bed.
Sevel a rafe goulennoù a vefe kement ha pazennoù un diri, kement ha kammedoù an hent. Mont a rafe brokus gant an dud, brokus eus e vuhez, brokus eus o buhezioù na vefe netra hepto.

Melani a drese dimp en egor jestroù lavar an Amerindianed.
Kerzhout a oa aroueziet en ur lakaat palvoù an daouarn an eil war lec’h egile en egor evel an daoudroad o vont war an douar.
An hent a oa an hevelep jestroù gant palvoù an daouarn troet davit an nec’h evel an douar o vont dindan pep kammed.

Ar barzh a gerzh en ur ec’honder gwerc’h. Emañ war ribl an islonk da bep kammed. Ne soursi ket gant ur wenodenn. Mont a ra diastal. A feur ma ‘z a e tiwan ar wenodenn dindan e gerzhed.
N’eo ket ar goullo a ergerzh hogen iziunadoù an denelezh a zo aet en e raog, kement ha na ouzomp ket c’hoazh, dargouezhioù.
Ne gemer ket riskloù, reiñ a ra un tamm bezoud da gement a zo galloudus, goulaouer a c’han an hent da bep hini eus e gammedoù.

Pep den zo diouganer an denelezh. Ober a ra, mont a ra, keal ebet gantañ eus ar pezh a zevoudo, hep gouzout tra eus an hent, hep gouzout ez a.
Emskiantekoc’h e vefe ar barzh ? Tener, bresk e emskiant neuze.

Pep aters a c’hell bezañ ur c’hammed gant ma ned ay ket d’ ur maen er c’hreñvlec’h a sav un den klañv en-dro d’ur beurbadelezh hiniennel aner.
Un diougan fall e vefe evit an denelezh paotadur seurt kreñvlec’hioù.

Setu ar paotr nevez en e zilhad eured.
Nag ur gwiskamant tonius e mezer louet mouk lugernus.
Nag ur jiletenn louet gwenn gant ur roched gwenn kann.
Ar skoulm valafenn zo heverk, ruz, pe orañjez.
Botoù hirbegek du a ra dezhañ kammedoù houad.
War e benn, sanket betek e zivskouarn, un tog feltr teñval a ra dezhañ ur penn marmouz.
Neuz un houlier zo gantañ, pe ur mafiaour, pe un enklasker a ‘r fabourz.
Ar plac’h nevez zo kaer he brozh sklaer, un tiegez pemont vloaz war he dilhad sul. Mont a ra a zen da zen, gwenanenn ar ruskenn, mousc’hoarzhus, fraoñv-difraoñv.
Nag un torkad bugale, pevar gantañ ha pemp ganti. Dre chañs eo bras an ti.

Trenk eo da galon ?
Lavar pegen kaer int. Penaos o deus strivet d’ emwiskañ e priedoù nevez, da zegemer tremenet kant den da vodañ o foblañs, tiegezh, mignoned, anaoudegezhioù, da reiñ dezho ur prantad plijadur en ur gouel a dalvezas dezho sizhunvezhioù prientiñ. Lavar pezh zo da lavarout d’ o zrugarekaat.

Bevet ar priedoù nevez !

Un den azezet war un tornaod, e unan.
Koumoul ha tud a dremen a-bell.
Dindanañ e saflik an tonnoù ouzh traoñ ar reier flour.
Bourbl an engroez hag ar gourlen er pelloù.

Erru an hini vras hir, mesaerez bugale. Ganti nemet ur ger dezhañ, trugarez. Er ger emañ ar blijadur da vezañ kavet en ur gêriadenn ken munut kollet an ezhomm hag an dreistezhomm, boued, lojeiz, ur vicher, poltredoù er c’houmoul, kensonadegoù ar mor hag ar glav, koroll an avel, lentegezh ul labous pe un aon a c’hoarzh.
Gwerc’hañ ha dezerc’hañ.

Ne oa netra en holl d’an holl, nemet ar burzhud da vezañ den e-touez an dud.

Sevel a ra an den ha distreiñ d’ar geoded.
Beuziñ a ra e safar ar c’hirri, ar c’henstrivadegoù, an urzhaz hag ar c’hoarioù droch.
Beuzet  en aner hag er cholori e chom gantañ ar mousc’hoarzh tener, an trugarez, eztaol ar blijadur da vezañ kejet un den, tra ken.