Daoust d’un ezvezañs a zaveoù, ne vefe ket souezhus en defe Roald Dahl anavezet ar sorbienn An aourgi hag ar c’hrokodil, pe ur maladur all anezhi, p’en deus skrivet The Enormous Crocodile.
Etre ar sorbienn hag an istor ez eus elfennoù boutin : droukrañs ar c’hrokodil, an trap ma kemer stumm ur gokozenn hag ar c’hrokodil kuzhet dindan ar bern fiez zo nes, ar c’hrokodil krazet en heol hag ar c’hrokodil mogedet e ti an aourgi zo klozadurioù tost ivez.
Kemmoù a bouez ez eus.
En istor, ar c’hrokodil zo ar benndudenn, drouk eo dre natur, debriñ a ra bugale.
Ar vugale a gemer lec’h tudenn an aourgi a chom preizhoù gouzañvat penndudenn an istor, un aridennad loened zo evezhiek en o lec’h.
An doare ma ‘z eo krazet ar c’hrokodil, bannet en heol gant an olifant, zo arvestek.
Er sorbienn e klask ar c’hrokodil tapout an aourgi d’ emvagañ. N’eo ket dre zrougiezh.
An aourgi zo oberiant, atebek, a emziwall e unan diouzh dañjerioù devoudet gantañ. Disfiz, finesa ha furnez a zeu dezhañ da heul sevel kudennoù hag o diskoulmañ.
Div wech e touell ar c’hrokodil en ur ober goap outañ. Div wech e vo rediet ar c’hrokodil, aet da ouez gant goapaerezh an aourgi hag ar c’hoant debriñ, da antellañ an aourgi.
An aourgi a losk ar c’hrokodil e unan, en un doare eeun.
En istor eo diatebek ha diintrudu ar vugale. Bugale skouer empentet gant oadourion int. Un istor evit bugale eo, a glask plijout d’ ar gerent ha d’an oadourion a ra war o zro.
Loened madelezhus eo a evezh war donkad ar vugale.
Ar c’hrokodil zo an droug, ul loen debrer bugale. N ‘eo ket ul loen gwirion hogen un derc’hennad maget gant kas an dud ouzh al loen-se. Droch a-walc’h eo al loen, da ziskuliañ d’al loened all e bal.
Liesaet eo niver an trapoù hag al loened o diskuilh evit an arvest, evit ar blijadur nemetken. Dister eo pouez al loened en armerzh an istor. Ne reont nemet pouezekaat drougiezh ha sotoni ar c’hrokodil.
Er sorbienn n’eus nemet div dudenn. Hini ebet n’eo gouzañvat pe dreistezhomm. Daelerezhel eo ar c’hoari etrezo. Emdreiñ a reont gant an darvoudoù. An aourgi gwan a vo kaset da lazhañ ar c’hrokodil pa ne c’hell ket mui ober a hent all da heul dedroadur an darvoudoù. Ar c’hrokodil zo rediet da guitaat e dachenn hemolc’hiñ boas hogen e vir e zoare hemolc’hiñ. An aourgi bihan ha gwan a gempouez e vreskted dre vezañ speredek.
Ar sorbienn zo enni un sell taolet war ar werc’helezh. Al loened n’int ket frouezh ur faltazi diharz. Deskrivet int en o endro, en o doareoù bevañ.
Prederioù denel kemplezh zo livet brav ivez, eztaol ar c’hoant d’ur bed didrabas ma vefe kemeret e blijadur ha trec’het war an dañjerioù a wask war ar vuhez pemdeziek. Tudenn an aourgi a oar mat livañ gevier d’ en em dennañ eus saviadoù diaes, evit kaout ar pezh a fell dezhañ ha trec’hiñ war e donkad preizh.
Anat, ma n’eo ket emouez, e vo d’ ar vugale heñvelded o saviad dindan ren digemmesk an oadourion gant hini an aourgi dindan gwask ar c’hrokodil. Goût a ouzont ez eo mat livañ gevier evit emdennañ diouzh ur saviad diaes ha tañva ouzh ar bed. Goût a ouzont e c’haller ober sotonioù pa ne heulier nemet e blijadur.
Armerzh ar sorbienn zo resis hep darvoudoù diezhomm da zedroadur an drama. Pa ‘z eus darvoudoù adlavaret e talvezont da greskiñ an tennder etre an div dudenn betek ar c’hlozadur.
Bugale an istor ne emdroont ket. Al loened, gant o c’has ouzh ar c’hrokodil, a labour en o lec’h a-raok m’o defe bet emskiant eus an dañjer, heñvel ouzh kerent ‘zo, a vir ouzh ar vugale da brederiañ ha da vezañ evezhiek, en o derc’hel en ur stad a ziatebegezh. Ne c’hell ket seurt bugale ken gouzañvat muntrañ ur c’hrokodil da ziskoulmañ ar gudenn. Digembezus eo gant bugale ken aelel…
An droug zo penn-da-benn er c’hrokodil, a zebr bugale evit e blijadur. Diwirheñvel a-walc’h a-berzh ur c’hrokodil deboner a zebrfe kentoc’h un aourgi.
Ur farsadenn eo, ma kouvier ar vugale, hag o c’herent, da c’hoarzhin diwar goust ar c’hrokodil, tev, drouk ha droch.
Bugale an istor, gouzañvat ha diatebek, n’int nemet ganniaded. Al lennerion ivez zo ganniaded, arvesterion, bevezerion un istor estlammus ha disol. Skrivet eo evit kemer plijadur, gant gerioù ha tudennoù puilh da lakaat an arvester da estlammiñ, ur c’henderc’had eus ar gevredigezh beveziñ.
Distrujet eo bet danvez ar sorbienn, bevezet eo bet. Un destuziañ eo ha n’eo ket ur seveniñ. Anienel eo d’ar stuzegezh veveziñ.
Beveziñ n’eo ket hepken bezañ ur benveg da lakaat ar moneiz da dreiñ, hogen ivez kemer perzh en destuziadur, en askenderc’hañ ur gealiadurezh unventekaus a vir ouzh ar yoc’hoù a vezañ perzhiat en ur sevenadur piaouel evit bezañ elfennoù gouzañvat ur stuzegezh hollveliek.
Roald Dahl en deus skrivet kalz ha n’eo ket displijus e skridoù, un diduamant eo, padal eo pell e lennegezh eus un iziunañ d’ur bed kenedus.
Un tamm douar bihan zo din. Dister eo ha ne ouzon ket pelec’h emañ resis.
