C’hwegont vloaz war-lerc’h ar brezel kornogat a reuzias ar bed edo skiantourion a bep seurt o stourm da ziwall gweledva kenedus ar ganol meurdezus he flatanennoù. Ul linenn freskijenn a-hed ur vro goret gant an heol a vourre an douristed gantañ, touristed klet en o hañviñ, maget mat ha kramennet, dien ar pod.
En o diskiantegezh an dud eürus-se o doa kaset ar c’hleñved a-hed ar ganol dre c’hloazañ gwrizioù ar gwez bewech ma touarent en o disheol brokus.
Eus porzh keoded ramzel ar Mor Kreizdouarek e oa emledet d’an holl platanennoù ar viruzenn degaset eus Amerika skoachet e plankennoù ar c’hefioù marc’hadourezh.
N’o doa an dud a zoare taolet evezh ebet ouzh ar reuz, nemet pa dizhas o gwez meurdezus.
Pezh na ouient ket ha ne oant ket chalet gantañ ez eo e oa deroù ur brezel ramzel.
Amkan ar brezel-se, renet gant ar bev ouzh follentez an dud, a oa distruj kement plantenn a greske en Europa.
An arsailh kent a zeue eus Amerika.
Ne voe ket pell war-lerc’h an eil lankad, donedigezh amprevaned deuet eus Afrika ar wech-mañ. Ar re-se, soutil ha didrouz a aloube ar c’hoadeier. Flemmañ a raent an dud, gwir eo, hogen o argad a oa e lec’h all. Dre o monedoneoù etre ar struj ma skoachent hag an dud a emvagent warno, ha dre o niver, e kasent ar viruzenn eus ar platanenn d’an holl spesadoù all eus ar struzh europat.
Den ne oa bet avat da glask ar viruzenn war spesadoù na zioreent ket ar c’hleñved. Kaer e choment da welout, azon ebet warno eus ur c’hleñved da zont.
An trede argad a voe degaset gant amprevaned o tont eus Azia, bepred war-bouez al listri, bepred o heuliañ chadenn helvus ar marc’hadourezhioù diazezet war sujidigezh pobladoù ar bed.
Amprevaned Azia o deus treuzfurmet ar viruzenn a dagas a daol trumm an holl spesadoù ma oa chomet kousket, kement ar gwez hag ar plant all ha distrujet o deus an amprevaned all o dije gallet lakaat un harzh dezho ha da amprevaned an eil lankad.
Un nebeut bloavezhiadoù hag e oa steuziet ar struzh en Europa a-bezh.
Da gentañ e lakaas da greskiñ feur mervel an dud paourañ dre ziouer a voued, ha da heul e tevoudas brezelioù gwadek etre ar Stadoù europat oc’h adskoulmañ gant an hengoun brezelgar evit d’ar renkadoù-ren dileizhañ ar c’hudennoù ha mirout o galloud.
En un nebeut degadoù e tigreskas trumm poblañs Europa.
Ne voe skoazell ebet o tont eus peurrest ar bed. Ar pobladoù arall na soursie ket ganto renerion Europa a dennas korvo eus an enkadenn evit skarzhañ ar c’hoskor politikel hag armerzhel a oa bet staliet eno evit brasañ gounid armerzh hollc’halloudek kornogiz. Ar skoaziadoù kornogat a yeas da hesk.
Ar saviad a roas tro d’ar pobladoù arall da adframmañ o armerzh e doare da vagañ o foblañs ha da sevel gweriniezhoù lec’hel a vaste kalz gwelloc’h d’o ezhommoù.
An dienez hag ar c’hleñvedoù red a zigreskas buan er broioù-se ur wech torret chadennoù o c’horvoerezh.
Red ar marc’hadourezhioù o vont bepred davit ar bed kornogat ne oa ket bet ledet d’ o ziriadoù amveziadoù an distruj.
En Amerika e kouezhas buan live an armerzh diazezet war vevezadur ar bed kornogat. Ar pobladoù a orin amerikan, afrikan, aziat, a skoulmas liammoù gant ar gweriniezhoù nevez dieubet.
En ur ober tri c’hantved e voe kavet gant skiant ar gweriniezhoù nevez diskoulmoù d’an dienez er bed a-bezh.
Dre ma ergerzhent tachennoù nevez eus ar skiantoù, dre an amkanioù hag ar palioù diforc’h o doa, e kavent pezh a oa bet divarrek da gavout ar bed kornogat kozh.
Ar pare da varv ar struzh en Europa a voe frouezh labour skiantourion pezh a oa bet anvet gwechall ar bed isdiorreet, an trede bed, na soñje ket helv, meurded, goar, hogen buhezañ kempouez ha speredek an denelezh.
Ar pezh a chome eus poblañsoù Europa a zegemeras laouen ar stuzegezh nevez.
Ar re eus izili ar metoù ren kozh a oa chomet bev a voe bodet en ur mirva war un tiriad lec’hiet er pezh a oa bet an impalaeriezh sinaat.
Dic’hallus e oa bet dezho en em voaziañ ouzh ar stuzegezh nevez.
Marvet on etre divrec’h ur plac’h dous,
