
Demat !
Ur voualc’h,
golvaned,
ur boc’hig ruz,
o nijellañ
eus al letonenn,
glas estlamm dindan gouloù an heol,
d’ ar wezenn dilh noazh,
beuzet en oabl glas,
ma ’z eont da gludañ.
Yen an amzer,
tomm ar gwad…
Demat !
Ur voualc’h,
golvaned,
ur boc’hig ruz,
o nijellañ
eus al letonenn,
glas estlamm dindan gouloù an heol,
d’ ar wezenn dilh noazh,
beuzet en oabl glas,
ma ’z eont da gludañ.
Yen an amzer,
tomm ar gwad…
Money Monster gant Jodie Foster, USA, 2016
Emeur e bed an arvestoù. Pep tra zo digarez da lakaat skeudennoù dirak fri an dud.
Un den a zeu e-kreiz ar c’hoari, an hini nemetañ o buhezañ an darvoudoù, o lakaat e vuhez en arvar.
Siwazh, n’ eus plas ebet er gevredigezh veveziñ d’ an dud na glaskont nemet bezañ eus an denion.
C’hoarzhin a reer, mousc’hoarzhin, minc’hoarzhin a feur m’ en em zispleg an drama dirazomp.
Pa c’hell un hinienn paket er bed-mañ emouezañ ouzh ar pezh a zo direizh, droug, ez adkemer buan hent ar sodelloù, hent e asiedad boued, pa c’hell.
Truez ebet evit ar re a fell dezho kompren.
Savet brav eo ar film.
Dudius e tlefe bezañ ar film-se d’ an dud a soñj e vo graet ur plas dezho dindan ren ar varc’hadourezh. Disoñjal a reont ez int marc’hadourezh er bed-mañ, traken.
Pe e savont ur bed all, pe ne vint netra.
Aesoc’h neuze da bep hini sevel ul lochenn glet en dro dezhañ, labour, tiegezh, kornbrogarouriezh…
Ha petra nevez e kêr Dundee ?
Amzer flour, glav munut?
Abred eo.
Ket kalz a dud gant ar straedoù.
Kleier an iliz zo mut en tour.
Kousket eo c’hoazh ar gouelini.
Dihuniñ a reont.
Garm trouzus,
amañ, ahont.
Kousket eo c’hoazh an dud a dremen.
Rouez.
Hag eo savet endeo implijadez ar Macdo ?
Tremen a ra dirak stal an dilhadoù kozh ha digoust.
Ur vantell domm a yafe mat ganti.
Ar studierion a labour e kambrig o c’henfeurm.
Tud yaouank deuet eus ar bed a-bezh.
Noz a beg ouzh dour ar stêr Tay.
Louet glas.
Ha gwelet e vo an heol hiziv ?
Warc’hoazh e vo digwener,
Bier ha komzoù
Diwezhat en noz.
Ur sizhun all a vo !
Goanag, yalc’h treut, ha kalon vat.
Tud Dundee.
Petra a chom en islonk ar vuhez,
petra a chom eus ar buhezañ ?
Bruzhun,
a eskor diouto un tamm kened,
lod ur savadur bresk,
moan,
a savo uhel en dazont
e-mesk an atredoù,
e ludu hon trevell.
Dreist d’ hon plijadur,
kuit a emgarantez,
e chom
profoù bihan,
ur ger silet
en ur dremen
e skouarn un den,
munut,
kenedus,
na c’hortoze tra eus an eskemm,
Teñzorig dister.
Hon holl vadoù
dimp-ni
denion.
Abaoe 2007 ne ra ar Spontelouriezh Stad nemet kreskiñ.
Kadouriezh ar Stad zo hini forzh pe spontelour klañv e spered, klask ober aon d’ ar boblañs, oc’h ober gant armoù da spontañ an dud dre ober dezho gloazioù grevus, d ’o lazhañ a-wechoù. Ar bolised aet da soudarded a ra al labour goulennet gant ar re o deus graet eus ar Stad o ferc’hentiezh. Graet o deus politikourion a-vicher eus kefridioù ar Stad ul labour, eleze ur gwikefre alvezel, er-maez denelezh, un trevell da badout, da lakaat ar spesad da badout, spesad bevennet d’ o hiniennoù… D’ en em zigareziñ e c’hellont lavarout : n’ hon eus graet nemet al labour goulennet diganimp. Faos evel-just, efedoù un neuroz, skizofreniezh eo.
Roll ar bolis a zlefe bezañ mirout e c’hoarvezfe droug gant ar boblañs o kefleuniañ he gwir da ziskelañ. Kement-se e vije sañset d’ an dud ober en ur sañset gwerinelezh.
Diorreadur ar stuzegezh veveziñ zo kontrol d’ ar werinelezh. Diazezet war vevezadur ar yoc’hoù eo. Dibolitikaat a ra ar boblañs dre he leviañ evel chatal, eleze unvezioù kenderc’hañ-beveziñ, ha n’ eo ket evel denion, eleze ur gumuniezh tud atebek ha stuziet. Stuziet eo ar vevezerion da respont en un doare emgefreek ouzh arhentoù hag argeloù.
Diaes eo sevel a-enep ar Spontelouriezh Stad, a zo a ouenn gant daranverezh dalc’herion ar beveziñ, peogwir eo bet aloubet ar stuzegezh gant ur gealiadurezh anarzaeladus, amveliek, a vir ouzh an dud a embreger o skiant prenet, o barregezh dezvarn, a ra anezho hiniennoù digenvez, dibolitikaet, a-dal d’ ur galloud diazezet er-maez o amgant.
Ur wech diskaret pep stuzegezh pobl, eleze ur wech direnet ar boblañs da chatal, e teu da vezañ aes he merañ evel chatal o lavarout ez eo chatal ar boblañs dre anien, pa ’z eo aze gwered leviadurezh ar begennoù.
Klaostreomp ez ay pelloc’h c’hoazh an traoù diouzh an tu-se ha kement-se gant perzhiadur al lod brasañ eus ar boblañs beuzet er seurt stuzegezh pemp gwenneg.