bleupadoù

Un dremmour, a oa ivez sorbiennour, hag a stumme sorbiennourion, en doa lavaret din, en un doare ameeun, ne oa ket diles din lavarout ar sorbienn Dent glas. Klevet en doa, eñ, en un dalc’h labour ambilhet gantañ, ur plac’h yaouank o lavarout ar sorbienn-se. Lavarout a rae e ouie hi diwar-benn petra e komze, pe kentoc’h ez eztaole gant he buhezañ plac’h du, paour, eus banlev Paris ar pep fromusañ eus ar sorbienn.
Pezh en doa graet, a soñjan, e oa personelaat ur sorbienn dre he stagañ ouzh an hinienn blac’h a oa dirazañ. Ezteurel a rae e deneridigezh ouzh e skoliadez, e esmae ouzh gwerc’helaat «buhezañ skouer ur plac’h du eus ar bannlev» deveizet gantañ.
Padal ne oa ket bet savet ar sorbienn gant ur plac’h eus ar banlev. Eskoret e oa en Afrika a-raok ar sklaverezh ha treuzkaset d’an inizi Antilhez. Aze e oa bet azasaet gant ar sklaved d’o saviad dre forzh bezañ lavaret ganto, ha neuze moulet e-barzh ul levr.
Azasaet, n’ eo ket ar ger reizh. Adganet, eskoret a-nevez eus un niñvañ a rae eus ar sklaved ur gumuniezh denion.
Pezh a dreuzkase an oberenn, n’ eo ket saviad an den-mañ-den pe ar plac’h-mañ-plac’h hogen ur preder hollveziadel, buhezañ darempredoù kemplezh un hinienn gant ur gumuniezh.
Pa ‘m eus adkemeret ar sorbienn-se d’ he lavarout e oan divarrek a-grenn da lavarout perak. Un niñvañ e oa, un ezhomm lakaat dirak an holl va c’havadenn.
Hag edon dizellezek, andiles d’ he lavarout peogwir gwenn, paotr, ha bet desavet digudenn gant va zud ?
N’ eo nemet dre forzh lavarout ar sorbienn eo deuet din un tamm gouloù war he danvez. Pa lavaran un tamm eo peogwir evidon n’ eo nemet un tamm bihan eus ar pezh a c’hell enderc’hel seurt oberenn.
Hag emañ danvez ur sorbienn treuzet ganti ar c’hantvedoù hag ar morioù el liamm angerzhek skoulmet outi gant ur plac’h yaouank, liamm a zo evit gwir handerc’had ar mestr sorbiennañ ?
Hag emañ er pezh a eskor eus pleustr hir ur sorbienn gant un den na c’hounez netra en afer nemet bezañ den ?
N’ ouzon ket evit gwir.

Degaset eo bet da soñj din an darvoud gant un darvoudig all. Un den a lavare din dodenn ur pezh c’hoari : ur plac’h a vev hec’h-unan gant he zad drammet. Lavaret ‘m eus : perak an diaoul ha da belec’h ez a an dud da glask seurt dodennoù…
Ne ‘m eus ket bet amzer da vont pelloc’h gant va soñj. Sañset e tagen ur pezh-c’hoari ne ‘m boa ket gwelet hag e oa kalz muioc’h a vugale e seurt degouezh eget na greden…
Marteze eo donoc’h eget an dodenn danvez ar pezh c’hoari, padal eo ar pezh a zo lakaet en a-raok gant ar bruderezh, ha war ar c’heloù-se eo, ar bruderezh-se, ez ay an dud da welout an arvest.
Ma ne ra ar pezh-c’hoari nemet diskuliañ pe deskrivañ seurt degouezhioù hag eo un oberenn, hag eo pezh a c’hortozer eus an arz ? Ha n ‘eo ket kantañ an dud d’ ur sell kantaezel war ar bed ? Ha n’ eo ket tec’hout rak ar barregezh o deus an holl zenion da grouiñ kened ha da welout en tu all d’ an dremmwel ? Ha n’ eo ket kouezhañ en trap a c’hoarvez gant sevel ul ludresadenn eus an dud a c’houzañv destuziadur an urzh armerzhel a ren war hon bed ?
Feukañ an dud gant sioù lakaet da sioù hollek, rizhek, a-ouenn, an dud aberzhet gant ar frammoù armerzhel o ren, ha n’ eo ket reiñ dorn d’ ar stuzegezh ren ?
Moarvat eo gwirion ar skouerioù dibabet, n’ int nemet hanezennoù avat. Ne dizh ket ar sell mont pelloc’h eget an trivli. Kemer a ra perzh e krouidigezh mojenn anstuzegezh an dud reuzeudik, livet evel tud bresk, feuls, gouez, laouen gant saviadoù truezek.

Ar sorbienn Dent glas zo kalz ledanoc’h e zanvez eget ur plac’h debret gant un diaoul. C’hoariva zo kalz muioc’h eget handerc’hañ gwalleurioù.
N’ eo ket kentelioù a zo da zasparzhañ dre an arz, na geleier, hogen binvioù hollvedel, ha n’ omp ket prest war a hañval.
Ha perak e tibunan seurt aridennad bleupadoù ?

Laisser un commentaire

Votre adresse e-mail ne sera pas publiée.

Ce site utilise Akismet pour réduire les indésirables. En savoir plus sur comment les données de vos commentaires sont utilisées.