Ur souezh eo niver ar c’hejadennoù graet a zo frouezhus.
Ne vern e vefe bet an dud eneberion pe kenduerion. Va c’haset o deus da ren oberioù kenedus evit va buhez ha hini an dud kejet e-serr an oberioù-se.

Ar pezhioù c’hoari savet gant bugale, da skouer, ne oant ket tonket da vezañ ken pinvidik hag int bet.
An dodennoù bet dibabet a oa diaes.

Don Kic’hote a oa un danvez a blije din, padal ne oan bet morse plijet gant sellad an dud o doa labouret war an danvez.
Penaos degas er c’hoari brokusted an tudennoù, ha dreist-holl hini ar benndudenn ? Drastus eo evitañ e emellout en niñvañ, re zigor eo d’ ar bed.
Adkemeret ’m eus an tammoù eus ar skrid a oa bet dalc’het ar muiañ gant an dud o doa savet pezhioù-c’hoari evit ar vugale.
Aet on d’ an danvez gant mennoz ur bed o c’henel, ur bed kaeroc’h eget un handerc’had, hogen diwar goust buhez ar benndudenn a welo ganedigezh ar bed en doa huñvreet a-dreuz da handerc’had ur skrivagner en deus ledet darvoudoù e vuhez er bed-holl.
Ar redi da lakaat an holl vugale da berzhiañ er c’hoari a roe tro da zistrujañ furmoù kozh ha sodellek ur c’hoari re c’hoariet, pep tudenn o vezañ dezerc’het gant meur a zremmour yaouank.

An Jazz a oa un danvez gwall ledan ha gwall bell diouzh ar vugale. Abaoe pell edon prederiet ha pitilh gant an danvez evit na welout pegen pinvidik e oa.
Loc’hañ eus stuzegezh ar bobl orin em eus graet. Degemer a raen ar sonerezh-se evel frouezh ur stuzegezh nac’het, moustret, distrujet, istor eskoriñ ur bobl e stumm ur sonerezh garmoù.
Pezh a virer eus sonerezh morianed Amerika, avat, zo pe ur folklor, pe ur furm sonerezhel dereat eus ar renkadoù etre amerikan, du pe gwenn.
Dezerc’het hon eus treug ar sklaverezh en ur gregiñ gant mojennerezh morianed Amerika war orin ar bed, ha rimadelloù brezhonek a zlefe bezañ bed ar vugale, a zo o bed kollet, ha neuze treizhañ ar meurvor, al labour er plantadegoù, prezegenniñ ar bastored, oc’h echuiñ gant ar sklaved o vont da c’hopridi digenvezet e greantioù an Norzh, lec’h ma voe eskoret an jazz da vat eus an holl garmoù endalc’het er c’hanaouennoù labour, er gospel hag er blues.
Kement-se e stumm ur c’hoari graet gant bugale ha displeget gant blenier ur mirdi e-touez taolennoù.

Evit Enezenn al lavar eo bet diaesoc’h sevel ur c’hoari o loc’hañ eus levr ar skrivagner gall. Disoñjet eo bet ganin e anv, ha pellaet omp eus al levr.
Petra a oa danvez al levr-se ? Diaesterioù am eus gant al lennegezh c’hallek savet evit ar vugale. Moarvat e kaver an hevelep tra en holl yezhoù. Alies eo kentelius meurbet zoken mard eo termenet diougonadel. An hini a oar a gelenn d’ an dud dizesk diwar-benn ar pezh a zo ret gouzout. (Kompren a ri pa vi bras e oa ar gwir ganin…) Hag e talc’h kont an aozer eus an dud a gomz outo evel denion o deus kement hag eñ traoù diles da zegas ?
Ne ‘m eus dalc’het nemet keal ar veaj, ar veaj hud, plijadur bugale ur skol o vont da veajiñ, an troc’h ez eo ur veaj e buhez un den hag an degouezh mat e c’hell bezañ evit en em adsevel ha dieubiñ an holl livioù hag arlivioù piaouet gant pep hini ac’hanomp. Ar gorventenn hud a zeu da hejañ ar sodelloù ha diskuliañ teñzorioù ar vugaleaj. Ar peñse zo an darvoud hud a gemero harp warnañ ar vugale da seveniñ ur bed kaer, an hini a zo nac’het d’ ar vugale gant an oadourion er stuzegezh-mañ.

En teir gwech eo eskoret an danvez eus an ober gant ar vugale. Ten eo bet a-wechoù.
Diaes d’ ar vugale tostaat ouzh al labour. N ‘eo ket al labour tachenn ar vugaleaj.
Ret neuze d’ al labour mont war dachenn ar vugale, eleze ar c’hoari. Netra da welout gant c’hoari an dremmourion avat. An dremmourion a zo moarvat emouiziekoc’h ouzh an diforc’h a zo etrezo hag an tudennoù a zezerc’hont, etre amzer ar c’hoari hag amzer o buhez, etre dezerc’hañ ha gourdonadur.

Da bewech eo bet an trimiziad kentañ gouestlet da galvezerezh an dezerc’hañ.
Korf, mouezh, dilerc’hiañ, douaroniezh al leurenn, emlec’hiañ war al leurenn, emskiantañ ouzh bezañs an dremmourion all…
Ret eo dont da vezañ resis a-raok kregiñ gant danvez ar c’hoari.
An trimiziad labour-se a c’hourdon ar vugale hag a zegas en un doare dirakweladus danvez evit an dezerc’hañ a zeuy da heul. Pleustradegoù ar vugale a zegas ivez taolennoù, oberoù, eztaolioù a vije bet dic’hallus din «ijinañ». Un dra vat eo ivez evit pellaat diouzh ar c’hlichedoù ha sodelloù eus ar pezh a ve sañset c’hoariva.

Ar mestr skol a zegas ur sellad dezhañ war ar vugale a anavez gwelloc’h eget ar mestr c’hoariva. En degouezhioù-mañ eo eñ ivez a ginnige an dodennoù. Bezañt eo a-hed al labour gant ar vugale.

Tu ’zo da lavarout ez eo bet ar gwezhiañ-se ur c’henlabour gwirion etre ar vugale, ar skolaer hag ambilher ar prantadoù c’hoariva. Pinvidik a-walc’h eo bet, labour, oberiañ ha niñvañ, ar seurt gwezhiañ a zlefe bezañ pleustret aliesoc’h eget ned eo gallus er stuzegezh a bouez warnomp holl o troc’hañ ul lod mat eus ar liammoù mont-dont a zo etre an denion ez omp.
Pinvidikaus kenañ eo bet ar c’hejadennoù-se, ha spi em eus eo bet gwir evit an holl berzhidi.