Les collections d’objets d’art d’Anne de Bretagne prezegenn gant Caroline Vrand, diellourez henskridoniourez ha mirourez ar glad e Service des Musées de France.
D’ar merc’her 10 a viz gwengolo 2014 en Naoned.
Deurus eo bet he frezegenn a-zivout dastumadennoù traezoù arz Anna Vreizh rouanez Frañs.
An dastumadennoù arzel a c’hoarvez dreist-holl eus listri evit an daol hag eus palennoù-moger (tennerisoù).
Degas a rae ur sell war doareoù bevañ derou ar 16vet kantved e lez roue Frañs.
An dud a renk uhel a vale eus ul lojeiz d’an all evit mont e darempred gant an uhelidi all emichañs, pe mont da emolc’hiñ ? Kas a reont ganto o zraoù : tennerisoù ha listri. Pezh arrebeuri ebet a-hend all, pe dost. An daol zo graet gant plankennoù war trikedoù lakaet warno un doubier pinvidik.
Bale a ra Anna Vreizh etre Tours ha Amboise. Perak dibab traonienn al Loer ? Marteze en abeg d’an hemolc’hiñ, pe en abeg da aloubidigezh ar Saozon ?
Bet he deus da hêrez traezoù he zad ha traezoù Charles VIII.
Lakaat a ra ober traezoù gant orfebourion lez Frañs. Pezh a ziskouez, hervez ar brezegennerez, he deus perc’hennet doareoù al lez. Diskouez a ra kement all he deus dilezet he doareoù dezhi. Hag he deus bet evit gwir pa ‘z eo bet arveret yaouank-tre evel un draezenn e leviadurezh an dugelezh gant he zad ?
Un niver mat a bezhioù listri zo bet miret betek en deizioù-mañ e Frañs, Bro Saoz hag ar Stadoù-Unanet. Pezhioù listri e gwer savet en Italia na ouzer ket penaos int deuet en he ferc’hentiezh : prof, urzhiad, hêrezh ? Pezhioù listri e gwer a oa arveret e Breizh d’ar prantad-se zoken gant an noblañsoù etre. Moarvat ne oa ket rouez an eskemmoù kenwerzhel dre vor etre Breizh hag ar bed.
Diouzh dielloù ‘zo e c’heller soñjal he doa Anna Vreizh etrepaouezet he fezhioù arz e kastell Naoned m’ o lakae kerc’hat diouzh an ezhomm.
Skeudennoù pezhioù orfeberezh kaer zo bet diskouezet, en o zouez Lestr Santez Ursula. Hag ez eus keal eus ar perag da brofañ seurt listri ? Eus lestr arveridik eo aet d’ur pezh da ginklañ an daol dirak ur c’houviad a renk uhel ? Seurt kizelladurioù a veze graet « taolenn » anezho war ar pezh ‘m eus komprenet, kevatal da arvest emichañs ?
Setu un displegadenn deurus he deus va c’haset da zizoleiñ arvezioù eus ar prantad-se ha da glask stlenn ouzhpenn.
Le manoir en Bretagne, 1380-1600, cahiers de l’inventaire, Imprimerie nationale Édition, 1993.
Pinvidigezh an arz er prantad-se, sellout ouzh : CNRS les plafonds polissons du moyen âge.